Η τεχνικής της ξηράς βελόνας ουσιαστικά περιλαμβάνει την εισαγωγή βελόνας βελονισμού στον μυ μέσω της επιδερμίδας, ώστε να ‘απελευθερώσει’ πιθανά μυοπεριτοναϊκά σημεία πυροδότησης (trigger points).
Η ξηρά βελόνα οδηγεί σε χαλάρωση βαθύτερων ιστικών δομών, προκαλώντας έτσι σημαντική βελτίωση στην κίνηση και ανακούφιση από τον πόνο.
Καλείται ‘ξηρά’, γιατί η εισαγωγή βελόνας δεν περιλαμβάνει την έγχυση κάποιου φαρμακευτικού σκευάσματος. Αυτό το γεγονός μας επιτρέπει να χρησιμοποιούμε κλασσικές βελόνες βελονισμού που είναι λεπτότερες και καλύτερα αποδεκτές από τον ασθενή. Αυτό σημαίνει πως οποιοδήποτε θεραπευτικό αποτέλεσμα οφείλεται ξεκάθαρα στην βελόνα και τη σωστή τεχνική χρήσης της από το φυσικοθεραπευτή.
Η χρήση της ξηράς βελόνας δε θα πρέπει να ταυτίζεται με τον παραδοσιακό βελονισμό, καθώς παρότι μπορεί να χρησιμοποιεί το ίδιο μέσο, η φιλοσοφία εφαρμογής είναι τελείως διαφορετική.
Η ξηρά βελόνα είναι βασισμένη στον δυτικοευρωπαϊκό τρόπο σκέψης και επιστημονικής τεκμηρίωσης, ενώ ο κλασσικός βελονισμός είναι βασισμένος στην παραδοσιακή κινέζικη ιατρική. Το κοινό σημείο τους είναι το μέσο θεραπείας, οι βελόνες βελονισμού.
Τι είναι το σημείο ενεργοποίησης-πυροδότησης πόνου (trigger point);
Το σημείο ενεργοποίησης-πυροδότησης πόνου είναι μια τεντωμένη μπάντα των σκελετικών μυών που βρίσκονται μέσα σε μια μεγαλύτερη ομάδα μυών. Τα σημεία ενεργοποίησης μπορεί να είναι ευαίσθητα στην αφή και αγγίζοντάς τα μπορεί να προκαλέσουν αντανακλαστικό πόνο και σε άλλα μέρη του σώματος.
Μηχανισμός λειτουργίας της ξηράς βελόνας
Το τραυματισμένο σημείο μπαίνει σε ένα στάδιο υποξείας φάσης κάτι που προκαλεί την ενεργοποίηση ινοβλαστών, οι οποίοι με τη σειρά τους παράγουν ινώδη ιστό και προκαλούν την ουλοποίηση της περιοχής.
Η διαδικασία παραγωγής ουλώδους ιστού εντός του μυός και γύρω από τα μαλακά μόρια προκαλεί τον περιορισμό της κινητικότητας και της ελαστικότητας των ιστών, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να έχουμε ακόμα και συμπίεση- ερεθισμό νευρικών δομών (πχ σε σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα).
Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια κακή εμβιομηχανική λειτουργία και περιορισμός στις φυσιολογικές κινήσεις του ασθενή.
Ακόμη και από την πρώτη χρήση της ξηράς βελόνας έχουμε θεαματική μείωση του σπασμού, των χημικών διεργασιών της φλεγμονής, αλλά και αύξηση της κινητικότητας λόγω της μείωσης του πόνου.
Το σώμα αντιλαμβάνεται τη βελόνα σαν ένα ξένο σώμα-εισβολέα και έτσι ενεργοποιείται το ανοσοποιητικό σύστημα.
Οι τραυματισμένες, από τη βελόνα, μυϊκές ίνες προκαλούν μια φλεγμονώδη αντίδραση στην οποία το σώμα απαντά σε συνολικό επίπεδο, ώστε να μειώσει τη φλεγμονή.
Το επόμενο βήμα είναι η προστατευτική σύσπαση (σπασμός) των τραυματισμένων δομών, ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω δομική καταστροφή.
Ο σπασμός και η συγκέντρωση φλεγμονώδους υλικού προκαλεί τον περιορισμό της μικροκυκλοφορίας κάτι που οδηγεί με τη σειρά του σε σημαντική μείωση τόσο της οξυγόνωσης της περιοχής μέσω του αίματος όσο και της ικανότητας απομάκρυνσης των ‘απορριμάτων’ της φλεγμονώδους διεργασίας.
Τι είδους βελόνες χρησιμοποιούνται;
Η τεχνική περιλαμβάνει μια λεπτή νηματοειδείς βελόνα που διαπερνά το δέρμα και διεγείρει τα υποκείμενα σημεία μυοπεριτονιακά σημεία, μυς και τους συνδετικούς ιστούς. Η βελόνα επιτρέπει στον φυσιοθεραπευτή να στοχεύσει ιστούς που δεν είναι με το χέρι ψηλαφητοί. Η ξηρά βελόνα χρησιμοποιεί μικρές, λεπτές βελόνες βελονισμού, οι οποίες εισέρχονται σε ένα επώδυνο συσπασμένο μυϊκό σημείο, ώστε να προκαλέσει μια τοπική αντανακλαστική αντίδραση.
Αυτό το ‘’τράβηγμα’’ (twitch) που θα νιώσει στιγμιαία ο ασθενής έχει τόσο διαγνωστικό όσο και θεραπευτικό ρόλο, καθώς αποτελεί το πρώτο βήμα στη διακοπή του επώδυνου κύκλου σπασμού-φλεγμονής.
Οι φυσιοθεραπευτές φοράνε πάντα γάντια και κατάλληλα μέσα ατομικής προστασίας. Οι αποστειρωμένες βελόνες απορρίπτονται σε ένα ιατρικό δοχείο συλλογής αιχμηρών αντικειμένων.
Γιατί ξηρά βελόνα;
Σε περιπτώσεις όπου η ξηρά βελόνα χρησιμοποιείται από φυσιοθεραπευτές είναι συνήθως μία τεχνική που είναι μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου θεραπείας. Οι φυσιοθεραπευτές χρησιμοποιούν ξηρά βελόνα με στόχο την απελευθέρωση ή την αδρανοποίηση των trigger points με στόχο την ανακούφιση του πόνου ή την βελτίωση του εύρους της κίνησης. Η έρευνα υποστηρίζει ότι η ξηρά βελόνα βελτιώνει τον έλεγχο του πόνου, μειώνει την ένταση των μυών, και ομαλοποιεί μυϊκές δυσλειτουργίες . Αυτό μπορεί να βοηθήσει και να επιταχύνει την επιστροφή του ασθενούς στην ενεργό αποκατάσταση.
Οι φυσικοθεραπευτές που εφαρμόζουν την τεχνική της ξηράς βελόνας έχουν συμπληρώσει τις κατάλληλες ώρες παρακολούθησης συγκεκριμένων μεταπτυχιακών εκπαιδεύσεων και καταρτίσεων.